Nhãn hiệu bị xâm phạm làm giả, làm nhái là trường hợp không hiếm gặp trong xã hội hiện nay. Nhiều cá nhân, tổ chức đã lợi dụng, sử dụng nhãn hiệu có tính thông dụng với người tiêu dùng để kinh doanh khiến người tiêu dùng bị hiểu lầm với nhãn hiệu gốc, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của chủ sở hữu nhãn hiệu. Bài viết dưới đây, INVESTIP sẽ đưa các thông tin về cơ chế xử lý và bảo hộ nhãn hiệu bị xâm phạm để độc giả hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Quy định của pháp luật liên quan đến bảo hộ nhãn hiệu

Điều 72 luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009, 2019 quy định về nhãn hiệu được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

• Là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, kể cả hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc;
• Có khả năng phân biệt hàng hóa, dịch vụ của chủ sở hữu nhãn hiệu với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác.

Điều 74 Luật này có quy định về khả năng phân biệt của nhãn hiệu, cụ thể nhãn hiệu được coi là có khả năng phân biệt nếu được tạo thành từ một hoặc một số yếu tố dễ nhận biết, dễ ghi nhớ hoặc nhiều yếu tố kết hợp thành một tổng thể dễ nhận biết, dễ ghi nhớ.

Yếu tố xác định có hành vi xâm phạm bảo hộ nhãn hiệu

Theo Khoản 5 Điều 3 Văn bản hợp nhất số 03/VBHN/BKHCN hợp nhất các Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn luật sở hữu trí tuệ thì yếu tố xâm phạm là yếu tố được tạo ra từ hành vi xâm phạm.

Hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu được quy định tại Khoản 1 Điều 129 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009, 2019 gồm các hành vi sau đây:

• Sử dụng dấu hiệu trùng với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hóa, dịch vụ trùng với hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó.
• Sử dụng dấu hiệu trùng với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hóa, dịch vụ tương tự hoặc liên quan tới hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ.
• Sử dụng dấu hiệu tương tự với nhãn hiệu được bảo hộ cho hàng hóa, dịch vụ trùng, tương tự hoặc liên quan tới hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục đăng ký kèm theo nhãn hiệu đó, nếu việc sử dụng có khả năng gây nhầm lẫn về nguồn gốc hàng hóa, dịch vụ.
• Sử dụng dấu hiệu trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu nổi tiếng hoặc dấu hiệu dưới dạng dịch nghĩa, phiên âm từ nhãn hiệu nổi tiếng cho hàng hóa, dịch vụ bất kỳ.

Biện pháp xử lý và bảo hộ nhãn hiệu bị xâm phạm

Khoản 1 Điều 198 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009, 2019 quy định về việc chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có quyền áp dụng các biện pháp sau để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình như sau:

• Áp dụng biện pháp công nghệ nhằm ngăn ngừa hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
• Yêu cầu, tổ chức cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại.
• Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo theo quy định của Luật và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
• Khởi kiện ra Tòa án hoặc trọng tài để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Cũng tại Khoản 1 Điều 199 Luật sở hữu trí tuệ quy định tùy theo mức độ, tính chất xâm phạm thì có thể bị xử lý bằng biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự, cụ thể như sau:

Biện pháp hành chính

Điểm b,c Khoản 1 Điều 211 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009, 2019 quy định các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ liên quan tới việc sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán hàng hóa giả mạo về nhãn hiệu bị xử lý biện pháp hành chính theo Điều 214 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009, 2019 gồm các biện pháp sau:

• Cảnh cáo.
• Phạt tiền.

Ngoài ra, tùy theo tính chất và mức độ xâm phạm thì có thể áp dụng các biện pháp xử phạt bổ sung sau đây:

• Tịch thu hàng hóa giả mạo, nguyên liệu, vật liệu, phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa giả mạo.
• Đình chỉ có thời hạn hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực đã xảy ra vi phạm.

Ngoài các biện pháp xử phạt ra thì còn có thể áp dụng một hoặc các biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:

• Buộc tiêu hủy hoặc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại
• Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam

Biện pháp dân sự

Trong trường hợp có hành vi xâm phạm về quyền đối với nhãn hiệu thì chủ sở hữu nhãn hiệu có quyền yêu cầu Tòa án áp dụng các biện pháp dân sự để xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm theo quy định tại Điều 202 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009, 2019 sau đây:

• Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm.
• Buộc xin lỗi, cải chính công khai.
• Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự.
• Buộc bồi thường thiệt hại.
• Buộc tiêu hủy hoặc buộc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại.

Biện pháp hình sự

Tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu có yếu tố cấu thành tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hình sự, cụ thể là có thể bị truy tố hình sự theo Điều 226 Bộ Luật Hình Sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 về tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp.

Trên đây là tổng hợp bài viết liên quan tới biện pháp xử lý đối với hành vi xâm phạm về quyền đối với nhãn hiệu. Nếu Quý khách hàng còn có thắc mắc cần được Tư vấn Sở hữu trí tuệ thì hãy liên hệ ngay với INVESTIP để được hỗ trợ tốt nhất.