Trước những thay đổi lớn về tổ chức hành chính do việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh, huyện, xã và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Cục Sở hữu trí tuệ đã ban hành văn bản hướng dẫn gửi đến các Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý.
Nội dung hướng dẫn cụ thể
Tại văn bản số 1186/SHTT-PCCS ngày 14/4/2025, Cục Sở hữu trí tuệ cho biết thời gian qua đã tiếp nhận kiến nghị từ các Sở KH&CN tại Lâm Đồng, Lạng Sơn, Lai Châu cùng một số đơn vị khác thông qua hệ thống tiếp nhận kiến nghị trực tuyến ngành KH&CN. Các địa phương này đề nghị hướng dẫn thủ tục điều chỉnh tên gọi, thông tin chủ sở hữu đối với nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, chỉ dẫn địa lý chịu ảnh hưởng bởi việc tổ chức lại đơn vị hành chính và chính quyền địa phương.
Các thay đổi có thể ảnh hưởng đến quyền sở hữu trí tuệ
Theo Cục, hiện có nhiều nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý đang được bảo hộ do:
- UBND các cấp là chủ sở hữu (đối với nhãn hiệu chứng nhận), hoặc
- Tổ chức tập thể cấp huyện/xã là chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể, hay
- Phòng chuyên môn cấp huyện làm tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý.
Việc sáp nhập, chia tách hoặc giải thể các đơn vị hành chính này sẽ dẫn đến thay đổi:
- Chủ thể sở hữu quyền sở hữu trí tuệ;
- Tên và địa chỉ ghi trên Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu/chỉ dẫn địa lý.
Tuy nhiên, các thủ tục điều chỉnh thông tin chỉ có thể thực hiện sau khi việc sắp xếp tổ chức hành chính được hoàn tất và thông tin hành chính mới đã được xác lập rõ ràng. Cơ sở pháp lý cho việc này dựa trên Điều 97 của Luật Sở hữu trí tuệ và Điều 29 của Nghị định số 65/2023/NĐ-CP.
Vai trò của UBND tỉnh và các Sở KH&CN
Theo quy định pháp luật, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm quản lý chỉ dẫn địa lý tại địa phương, bao gồm cả việc cho phép sử dụng địa danh hoặc dấu hiệu chỉ nguồn gốc địa lý của đặc sản địa phương trong đăng ký nhãn hiệu tập thể hoặc nhãn hiệu chứng nhận.
Vì vậy, Cục Sở hữu trí tuệ đề nghị các Sở KH&CN thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Rà soát và lập danh sách các nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý có thể bị ảnh hưởng;
- Tham mưu UBND tỉnh phương án quản lý, bao gồm cả việc giao cho cơ quan đầu mối (như Sở KH&CN) đảm nhiệm vai trò tiếp nhận, quản lý;
- Hướng dẫn các chủ thể quyền (tổ chức tập thể, cơ quan quản lý chỉ dẫn địa lý…) chuẩn bị hồ sơ để bàn giao tài sản sở hữu trí tuệ trước khi đơn vị bị giải thể hoặc sáp nhập.
Sau khi sắp xếp hành chính hoàn tất, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục có hướng dẫn chi tiết về việc sửa đổi Giấy chứng nhận và các thủ tục pháp lý có liên quan, đảm bảo phù hợp với tình hình mới tại từng địa phương.
Khuyến nghị bổ sung cho các tổ chức tập thể
Ngoài các cơ quan nhà nước, Cục Sở hữu trí tuệ cũng đề nghị các Sở KH&CN phối hợp hướng dẫn các tổ chức tập thể tại địa phương — đặc biệt là các tổ chức theo cấp hành chính như Hội Nông dân — rà soát, chuẩn bị hồ sơ xử lý trong trường hợp có thay đổi dẫn đến thay đổi thông tin về chủ sở hữu nhãn hiệu.
Trước đó, ngày 19/3/2025, Cục đã có Công văn số 855/SHTT-NĐHT gửi các Sở KH&CN trên cả nước, đề nghị phản hồi về khó khăn, vướng mắc trong công tác bảo hộ, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ phát sinh từ quá trình tổ chức lại hệ thống chính trị – hành chính. Cục đề nghị các đơn vị chưa có văn bản phản hồi, nhanh chóng gửi thông tin theo nội dung công văn nêu trên.
Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính không chỉ tác động đến bộ máy tổ chức nhà nước mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt là đối với các nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận và chỉ dẫn địa lý gắn liền với địa danh hoặc chủ thể tổ chức theo địa giới hành chính. Cục Sở hữu trí tuệ đang tích cực phối hợp cùng các Sở KH&CN để đảm bảo việc chuyển tiếp được thực hiện đúng quy định, đảm bảo tính liên tục trong quản lý và bảo hộ tài sản trí tuệ của địa phương.
